Kauçuk, bazı tropikal bitkilerin özsuyundan (lateks) ya da petrol ve doğalgazdan imal edilen esnek bir maddedir. Ağaçların özsuyundan üretilene doğal kauçuk, petrol ürünlerinden üretilene sentetik kauçuk denir. Her iki tür de çok yönlü maddelerdir. Kauçuktan yapılan eşyalar genellikle lastik olarak adlandırılır.
Kauçuk günümüz endüstrisinde büyük yer tutan, kauçuk ağacından elde edilen dayanıklı, esnek bir maddedir. Kauçuk ağacı adını Kızılderililerin dilinde ağlayan ağaç anlamına gelen ‘kauçi’ den alır. Ağacın içinden beyaz, yapışkan ve süte benzer bir sıvının aktığını gören yerliler bunu zamanla kurutarak oyuncak toplar yapmaya başlamışlardır.
Tüm dünyada yıllık 15 milyon tonun üstünde kauçuk üretilir; bunun yaklaşık üçte biri doğal kauçuktur. Doğal kauçuğun talep görmesi sebebiyle ucuz ve bol miktarda elde edebilmek için 1900’lü yıllarda Almanlar tarafından sentetik yani yapay kauçuk elde edilmiş ve böylece pek çok kauçuk türü ortaya çıkmıştır. Doğal kauçuk tekrar tekrar birçok defalar uzatıldığında neredeyse ilk baştaki orijinal boyutlarına geri gelir. Bu özelliği de kauçuğu, sentetik kauçuktan ve kauçuk gibi maddeleri ihtiva eden diğer bütün maddelerden ayırır.
Günlük hayatımızda kullandığımız ayakkabı, yağmurluk, düğme, tarak ve kemer gibi ürünlerde bulunan kauçuk, araba lastiklerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Yumuşaklılık, dayanıklılık, yapıştırıcılık, su ve hava geçirmeme özelliği nedeniyle çok önemli bir ürün olup elektriği iletmediği için yalıtma ve izolasyon gibi alanlarda da yoğun olarak kullanılır.
Günümüzde kauçuk ahşap kadar yaygın olarak kullanılmaktadır ve bu büyük oranda mukavemet, uzun ömür, su direnci ve ısı direnci gibi faydalı özelliklerinden dolayı bu avantajlar bu malzemeyi lastik üretimi için mükemmel kılar, Aslında kauçuk üretiminin büyük bir yüzdesi otomotiv endüstrisindedir. Kauçuk çok çeşitli renkler, stiller ve dokulara sahiptir ve son derece çeşitlidir.
Kauçuğun en önemli özelliği yüksek bir elastikiyete sahip olmasıdır. Isıtılınca yumuşar ve 220°C’de erir ve sonrasında damıtılmayla birlikte kauçuk yağı elde edilir ve bu yağ da kauçuğu çözmek için kullanılır.